تحصیل پزشکی در ایتالیا

• شروع مطالعه
• سوالات متداول
• لینک های مرتبط
• مجله بالدانو

ساختار رشته پزشکی در ایتالیا

رشته پزشکی در دانشگاه‌های ایتالیا شامل دوره عمومی ۶ ساله و دوره‌های تخصص و فوق‌تخصص می‌شوند که هرکدام بسته به رشته و تخصص ممکن است ۳ تا ۴ سال طول بکشند. دوره پزشکی عمومی در ایتالیا به دو مرحله پیش‌بالینی و بالینی تقسیم می‌شود.

مرحله پیش‌بالینی (Pre-Clinical Stage)

مرحله پیش‌بالینی اولین مرحله از رشته پزشکی در دانشگاه‌های ایتالیا است و ۳ سال طول می‌کشد. در این مرحله که عمدتا شامل دروس نظری می‌شود، مباحثی مانند بیوشیمی، فیزیولوژی، آناتومی، زیست‌شناسی سلولی و زیست‌شناسی مولکولی تدریس می‌شوند.

مرحله بالینی (Clinical Stage)

 مرحله بالینی که دومین و آخرین مرحله از رشته پزشکی در دانشگاه‌های ایتالیا است، ۳ سال طول می‌کشد. در این مرحله، مباحث آسیب‌شناسی، بیماری‌های زنان، جراحی عمومی و بیماری‌های داخلی تدریس می‌شوند و دانشجویان باید در دوره‌های عملی و کارآموزی شرکت کنند. در پایان مرحله بالینی، دانشجویان باید پایان‌نامه علمی ارائه و با موفقیت از پایان‌نامه خود دفاع کنند تا بتوانند فارغ‌التحصیل شوند و مدرک پزشکی‌شان را دریافت کنند.

شرایط تحصیل پزشکی ایتالیا

برای گرفتن پذیرش تحصیل پزشکی از ایتالیا و ویزای تحصیلی این کشور، شرط سنی، مدرک زبان، سوابق تحصیلی، قبولی در آزمون‌های ورودی و تمکن مالی کافی نیاز است. در ادامه، این شرایط را جداگانه شرح می‌دهیم.

شرایط سنی

حداقل سن مجاز برای تحصیل پزشکی در دانشگاه‌های ایتالیا ۱۸ سال، ولی حداکثر سن تعیین نشده است؛ اما عموما متقاضیان حداکثر ۳۵ ساله برای اخذ پذیرش در اولویت هستند.

مدرک زبان

دریافت پذیرش تحصیلی پزشکی از دانشگاه‌های دولتی و خصوصی ایتالیا با ارائه مدرک زبان ایتالیایی یا مدرک زبان انگلیسی با حداقل نمره B2 امکان‌پذیر است. افرادی که دوره تحصیلی قبلی‌شان را در کشورهای انگلیسی‌زبان مانند آمریکا، کانادا، استرالیا و انگلستان یا کشور ایتالیا گذرانده‌اند، از ارائه مدرک زبان معاف هستند. دانشگاه‌های پزشکی ایتالیا برای دانشجویان بین‌المللی فاقد مدرک زبان ایتالیایی در ۳ ساله دوم تحصیلی دوره‌های اجباری زبان ایتالیایی در سطح حداقل B1 را برگزار می‌کنند؛ زیرا دانشجویان در مرحله بالینی باید دوره‌های کارآموزی و عملی بگذرانند و برای این دوره‌ها نیاز است که در بیمارستان‌ها و مرکزهای درمانی ایتالیایی صحبت کنند.

مدارک زبان معتبری که می‌توان به دانشگاه‌های پزشکی ایتالیا ارائه داد، مدارک زبان انگلیسی آیلتس و تافل و مدارک زبان ایتالیایی Esterni و CILS هستند. به‌منظور اطلاع متقاضیانی که به‌دنبال تحصیل پزشکی به زبان ایتالیایی هستند، آزمون‌های زبان ایتالیایی Esterni و CILS در ایران و با تایید سفارت ایتالیا برگزار می‌شوند.

سابقه تحصیلی

از مزایای تحصیل پزشکی در ایتالیا این است که داشتن سابقه تحصیل پزشکی یا گذراندن دوره‌های پیش‌نیاز پزشکی برای متقاضیان الزامی نیست و همه دارندگان مدرک دیپلم دبیرستان (در تمامی رشته‌ها) با حداقل معدل ۱۴ می‌توانند برای دریافت پذیرش اقدام کنند.

قبولی در آزمون های ورودی

آزمون IMAT: آزمون اصلی که برای ورود به دانشگاه‌های پزشکی ایتالیا باید در آن شرکت کنید و نمره قبولی بگیرید، آزمون IMAT است که تمامی دانشگاه‌های پزشکی دولتی ایتالیا آن را برگزار می‌کنند. این آزمون مخصوص کسانی است که قصد دارند در ایتالیا به زبان انگلیسی در رشته پزشکی تحصیل کنند. آزمون یادشده ۹۰ نمره دارد و حداقل نمره قبولی آن ۵۵ است. افرادی که معدل دیپلم دبیرستانشان ۱۴ یا کمتر از ۱۴ است، بهتر است در آزمون IMAT حداقل نمره ۶۰ بگیرند تا بخت بیشتری برای اخذ پذیرش داشته باشند.

آزمون IMAT شامل ۶۰ سوال از مباحث و دروس ریاضی، فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی، اطلاعات و فرهنگ عمومی، منطق و استدلال و قدرت تحلیل می‌شود و مدت‌زمان پاسخ‌گویی به آن‌ها ۱۰۰ دقیقه است. بنیاد علمی کمبریج این آزمون را به زبان انگلیسی طراحی کرده و در سراسر اروپا معتبر است. آزمون IMAT علاوه‌بر رشته پزشکی، برای پذیرش دانشجویان رشته‌های دندان‌پزشکی و جراحی عمومی برگزار می‌شود. در‌حال‌حاضر، آزمون IMAT در ایران برگزار نمی‌شود و متقاضیان ایرانی برای شرکت در آن باید به ایتالیا یا یکی از کشورهای ترکیه، آذربایجان و امارات متحده عربی مراجعه کنند. هزینه شرکت در آزمون IMAT تقریبا ۱۴۰ یورو است و در‌صورت قبول‌نشدن، هزینه‌ای به شرکت‌کننده برگردانده نمی‌شود. آزمون مذکور در اواخر شهریور (‌سپتامبر) برگزار می‌شود. برای اطلاع از تمامی شرایط آزمون IMAT، می‌توانید به وبسایت رسمی این آزمون www.universitaly.it مراجعه کنید.

آزمون تولک مد (Tolc Med): تولک مد از آزمون‌های دانشگاهی کشور ایتالیا برای ورود به دانشگاه‌های پزشکی است که به زبان ایتالیایی برگزار می‌شود. مدت‌زمان این آزمون ۹۰ دقیقه است و شامل بخش‌های شیمی، فیزیک، ریاضی، منطق و درک مطلب می‌شود. نمره قبولی در این آزمون بر‌اساس معیارهای هر دانشگاه می‌تواند متفاوت باشد.

برخی از دانشگاه‌های پزشکی خصوصی ایتالیا مانند دانشگاه کاتولیکا میلان (Catholic University of Milan) و دانشگاه ویتاسالوته سان رافائل میلان (Vita-Salute San Raffaele University) و دانشگاه یونی کامیلوس رم (UniCamillus University) آزمون‌های ورودی متفاوتی دارند که رایج‌ترین آن‌ها آزمون HUMAT است. برای آگاهی از شرایط آزمون‌های ورودی هر دانشگاه، بهتر است به وبسایت رسمی همان دانشگاه مراجعه کنید.

تمکن مالی

به‌منظور تامین هزینه‌های زندگی دانشجویی در ایتالیا حین تحصیل پزشکی، باید ۶۵۰ تا ۷۰۰ یورو تمکن مالی ماهانه (۶ هزار تا ۹ هزار یورو در سال) داشته باشید که مبلغ دقیق آن به شهر محل زندگی‌تان بستگی دارد.

علاوه‌بر تمکن مالی برای هزینه‌های زندگی دانشجویی، متقاضی باید حساب بانکی با موجودی کافی برای پرداخت حداقل ۱ سال شهریه تحصیلی‌اش را داشته باشد که مبلغ آن به نوع دانشگاه بستگی دارد و دانشگاه آن را به متقاضی اعلام می‌کند.

مبلغ تمکن مالی برای پرداخت شهریه پزشکی در دانشگاه‌های پزشکی دولتی ایتالیا از ۱۵۰۰ تا ۳ هزار یورو و در دانشگاه‌های پزشکی خصوصی از ۷ هزار تا ۲۵ هزار یورو در سال متغیر است.

مراحل اخذ پذیرش برای تحصیل پزشکی در ایتالیا

برای دریافت پذیرش تحصیلی از دانشگاه‌های پزشکی ایتالیا، ابتدا باید درباره دانشگاه‌های پزشکی این کشور که دانشجوی خارجی پذیرش می‌کنند، به‌اندازه کافی تحقیق کنید. پس‌از انتخاب دانشگاه‌های مناسب، درخواست پذیرش و مدارک تکمیلی مورد نیاز را برای این دانشگاه‌ها ارسال کنید. بعد‌از شرکت در آزمون‌های ورودی، باید منتظر اعلام نتیجه آزمون و در‌صورت قبولی در آزمون، منتظر دریافت پذیرش دانشگاه باشید. پس‌از دریافت نامه پذیرش، می‌توانید برای اخذ ویزای تحصیلی اقدام کنید.

مدارک لازم برای تحصیل پزشکی در ایتالیا

• گواهی تمکن مالی ۶۵۰ تا ۷۰۰ یورو در ماه برای هزینه‌های ۱ سال زندگی در ایتالیا
• حساب بانکی معتبر با موجودی کافی برای پرداخت حداقل ۱ سال شهریه
• نامه پذیرش تحصیلی
• گواهی قبولی در آزمون‌های ورودی
• مدرک زبان ایتالیایی یا انگلیسی حداقل B2
• دیپلم دبیرستان با حداقل معدل ۱۴
• ویزای تحصیلی ایتالیا
• گذرنامه با اعتبار حداقل ۱ سال
• بیمه درمانی حداقل ۳۰ هزار یورو
• گواهی عدم سوءپیشینه
• نشانی محل اقامت در ایتالیا
• انگیزه‌نامه تحصیلی به زبان انگلیسی یا ایتالیایی
• ترجمه رسمی ریز نمرات و مدارک تحصیلی
• عکس پاسپورتی

گرایش های مختلف برای تحصیل پزشکی ایتالیا

• عصب‌شناسی (Neurology)
• غدد (Endocrinology)
• اطفال (Pediatrics)
• پوست و مو (Dermatology)
• رادیولوژی (Radiology)
• توان‌بخشی (Rehabilitation)
• آسیب‌شناسی (Pathology)
• داروشناسی (Pharmacology)
• پزشکی قانونی (Forensics)
• بیوشیمی بالینی (Clinical Biochemistry)
• علوم تغذیه (Culinary Sciences)
• جراحی عمومی (General Surgery)
• زنان و زایمان (Gynecology)
• قلب و عروق (Cardiac and Cardiovascular)
• بیهوشی (Anesthetics)
• بیماری‌های خون (Hematology)
• ارتوپد (Orthopedics)
• جراحی پلاستیک (Plastic Surgery)
• پزشکی ورزشی (Sports Medicine)
• داخلی (Internal Medicine)
• میکروبیولوژی (Microbiology)
• آنکولوژی (Oncology)
• ژنتیک (Genetics)
• پرتودرمانی (Radiotherapy)
• روده و گوارش (Gastroenterology)
• اورولوژی (Urology)
• بیماری‌های عفونی (Infectious Diseases)

گرایش‌های پزشکی میکروبیولوژی، جراحی پلاستیک، پرتودرمانی، آنکولوژی و پزشکی ورزشی به‌دلیل تقاضای زیاد در بازار کار و بیشتربودن میانگین دستمزد، محبوب‌ترین گرایش‌های رشته پزشکی در کشور ایتالیا هستند.

دانشگاه های معتبر ایتالیا برای تحصیل پزشکی

مرجع جهانی QS دانشگاه های جدول زیر را به‌عنوان برترین دانشگاه‌های پزشکی ایتالیا در سال ۲۰۲۵ معرفی کرده است.

دانشگاه های پزشکی مورد تایید وزارت علوم

تعدادی از دانشگاه‌های پزشکی ایتالیا مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران هستند. افرادی که قصد دارند بعداز تحصیل پزشکی و دریافت مدرک از دانشگاه‌های ایتالیا در ایران مشغول کار شوند، باید در این دانشگاه‌های پزشکی مورد تایید وزارت علوم ایران تحصیل کنند:

• دانشگاه میلان (University of Milan)
• دانشگاه ویتاسالوته سان رافائل میلان (Vita-Salute San Raffaele University)
• دانشگاه پادوآ (University of Padua)
• دانشگاه بولونیا (University of Bologna)
• دانشگاه ساپینزا رم (Sapienza University of Rome)
• دانشگاه کاتولیک میلان (Catholic University of Milan)
• دانشگاه فلورانس (University of Florence)
• دانشگاه ورونا (University of Verona)
• دانشگاه پیزا (University of Pisa)
• دانشگاه تورین (University of Turin)
• دانشگاه پیدمونت شرقی (University of Eastern Piedmont)
• دانشگاه باری آلدو مورو (University of Bari Aldo Moro)
• دانشگاه برشیا (Brescia University)
• دانشگاه کالیاری (Cagliari University)
• دانشگاه کالابریا (University of Calabria)
• دانشگاه کامرینو (University of Camerino)
• دانشگاه کاتانیا (University of Catania)
• دانشگاه اودین (University of Udine)
• دانشگاه فرارا (University of Ferrara)
• دانشگاه جنووا (University of Genova)
• دانشگاه اینسوبریا (University of Insubria)
• دانشگاه مسینا (University of Messina)
• دانشگاه ناپلز فدریکو (University of Naples Federico)
• دانشگاه پالرمو (University of Palermo)
• دانشگاه پارما (University of Parma)
• دانشگاه پاویا (University of Pavia)
• دانشگاه تور ورگاتا رم (University of Rome Tor Vergata)
• دانشگاه سالرنو (University of Salerno)
• دانشگاه ساساری (University of Sassari)
• دانشگاه سیه‌نا (University of Sienna)
• دانشگاه تریسته (University of Trieste)

هزینه تحصیل پزشکی ایتالیا

هزینه تحصیل پزشکی در کشور ایتالیا به شهر محل زندگی و نوع دانشگاه بستگی دارد که در جدول زیر، آن را شرح داده‌ایم.

علاوه‌بر شهریه دانشگاه، دانشجویان پزشکی حین تحصیل در ایتالیا باید هزینه‌های زندگی در این کشور را بپردازند (میانگین ۶۵۰ تا ۷۰۰ یورو در ماه). جزئیات این هزینه‌ها طبق جدول زیر است.

بورسیه های تحصیل پزشکی در ایتالیا

دانشگاه‌های پزشکی ایتالیا دو نوع بورسیه تحصیلی کمک‌هزینه و فول‌فاند به دانشجویان پزشکی بین‌المللی ارائه می‌کنند. بورسیه‌های تحصیلی کمک‌هزینه (Partial Funding) فقط قسمتی از هزینه تحصیل دانشجو و بورسیه‌های تحصیلی فول‌فاند (Full Funding) همه هزینه‌های تحصیل و زندگی دانشجو را پوشش می‌دهند. این بورسیه‌ها بعداز ۱ سال تحصیل و درصورت داشتن مدرک زبان با نمره مناسب و معدل کافی (متغیر بسته به هر بورسیه)، به دانشجویان تعلق می‌گیرند.

بورسیه‌های استانی ایتالیا از بورسیه‌های تحصیلی معروف ایتالیا هستند که به همه ملیت‌ها و در رشته‌های تحصیلی مختلف تعلق می‌گیرند. با دریافت بورسیه‌های استانی ایتالیا علاوه‌بر پوشش کامل هزینه‌های تحصیل، سالانه ۷ هزار تا ۸ هزار یورو کمک‌هزینه‌های مختلف به دانشجویان اعطا می‌شود.

برای کسب اطلاعات بیشتر درباره بورسیه استانی ایتالیا، این مطلب را بخوانید.

سایر بورسیه‌های تحصیل پزشکی معتبر در ایتالیا که با شرایط ذکرشده به همه ملیت‌ها ازجمله ایرانیان تعلق می‌گیرند، عبارت‌اند از:

• بورسیه‌های اراسموس موندوس به‌شکل کمک‌هزینه (Erasmus Mundus Scholarships)
• بورسیه‌های دانشگاه میلان به‌شکل کمک هزینه (University of Milan Scholarships)
• بورسیه‌های دانشگاه تورین به‌شکل کمک‌هزینه (University of Turin Scholarships)
• بورسیه‌های دانشگاه بولونیا به‌شکل کمک‌هزینه (University of Bologna Scholarships)
• بورسیه‌های دانشگاه کاتولیک میلان به‌شکل فول‌فاند و کمک‌هزینه (Catholic University of Milan Scholarships)
• بورسیه‌های دانشگاه فلورانس به‌شکل فول‌فاند و کمک‌هزینه (University of Florence Scholarships)
• بورسیه‌های دانشگاه ساپینزا رم به‌شکل کمک‌هزینه (University of Sapienza Scholarships)
• بورسیه‌های دانشگاه تور ورگاتا رم به‌شکل کمک‌هزینه (University of Tor Vergata Rome Scholarships)
• بورسیه‌های استانی توسکانا به‌شکل کمک‌هزینه (DSU Toscana Scholarships)

اخذ ویزا برای تحصیل پزشکی در ایتالیا

برای تحصیل در دانشگاه‌های پزشکی ایتالیا، باید ویزای تحصیلی بلندمدت این کشور (ویزای تحصیلی نوع D) موسوم به Student Visa را دریافت کنید. ویزای تحصیلی بلندمدت ایتالیا شنگن است و تا پایان دوره تحصیل قابلیت تمدید دارد. هزینه اخذ این ویزا ۸۰ تا ۱۲۰ یورو است و صدور آن از زمان انگشت‌نگاری و تایید درخواست، ۳ تا ۴ هفته طول می‌کشد. ازآنجاکه وقت‌گرفتن از سفارت ایتالیا زمان‌بر و طولانی است و احتمال دارد ۳ تا ۴ ماه طول بکشد، توصیه می‌کنیم که حداقل ۱۰ ماه زودتر از تاریخ مدنظر، به‌منظور اخذ ویزا و ورود به ایتالیا برای ثبت درخواست و پر‌کردن فرم ویزای تحصیلی اقدام کنید.

برای دریافت این ویزا، باید ابتدا از دانشگاه‌های پزشکی ایتالیا پذیرش تحصیلی بگیرید. سپس فرم درخواست ویزای تحصیلی را تکمیل کنید و بعداز پرداخت هزینه فرم، مدارک مورد نیاز پرونده را برای ویزامتریک تحویل دهید. پس‌از دریافت ایمیل، در تاریخ تعیین‌شده برای انگشت‌نگاری حضوری به سفارت مراجعه کنید. در این مرحله، شاید افسر پرونده با شما مصاحبه کند. سفارت در مدت حداکثر ۳ هفته نتیجه درخواستتان را اعلام می‌کند و درصورت موافقت با درخواست، ویزا برایتان صادر می‌شود.

کار پس از اتمام تحصیل پزشکی در ایتالیا

بعد‌از پایان دوره تحصیل پزشکی در دانشگاه‌های ایتالیا، دانشجویان درصورت قبولی در آزمون‌های پزشکی نهایی، مدرک پایان دوره M.D را دریافت می‌کنند؛ اما برای ورود به بازار کار و دریافت مجوز و پروانه پزشکی، باید ۱ سال دوره کارآموزی پزشکی و ۳ سال دوره رزیدنتی را در یکی از مراکز درمانی بگذرانند. پس‌از پایان این دوره‌ها، افراد می‌توانند مجوز پزشکی را از وزارت علوم و وزارت بهداشت کشور ایتالیا دریافت کنند و به‌عنوان پزشک در این کشور استخدام شوند.

توجه کنید که برای استخدام در ایتالیا به‌عنوان پزشک، متقاضیان باید مدرک زبان ایتالیایی حداقل C1 داشته باشند یا تسلط خود به زبان ایتالیایی را در سطح C1 در مصاحبه اثبات کنند. مدارک پزشکی دانشگاه‌های ایتالیا در سراسر اروپا معتبر هستند و افراد می‌توانند با این مدارک در سایر کشورهای اروپایی استخدام شوند. باوجوداین، فراموش نکنید در هر کشور باید جداگانه مجوز و پروانه پزشکی دریافت کرد. میانگین دستمزد و حقوق مشاغل پزشکی در ایتالیا به میزان سابقه کار و تجربه و شهر محل زندگی بستگی دارد و از ۵۵ هزار تا ۸۰ هزار یورو در سال متغیر است. درصورتی‌که افراد ۵ سال متوالی در ایتالیا مشغول به کار باشند، برای دریافت کارت اقامت دائم این کشور می‌توانند اقدام کنند.

مزایای تحصیل پزشکی در ایتالیا

• تحصیل پزشکی در دانشگاه‌های معتبر جهانی
• امکان استخدام در سراسر اروپا بعداز فارغ‌التحصیلی
• امکان تحصیل به زبان انگلیسی
• امکان اخذ بورسیه‌های تحصیلی متنوع
• کم‌بودن شهریه دانشگاه‌های دولتی
• کم‌بودن هزینه‌های زندگی دانشجویی در ایتالیا

معایب تحصیل پزشکی در ایتالیا

• الزام یادگیری زبان ایتالیایی در سطح B2 برای دوره‌های کارآموزی
• ظرفیت کم دانشگاه‌های دولتی
• رقابتی‌بودن روند اخذ پذیرش تحصیلی

جمع بندی

ایتالیا کشوری پیشرفته، ولی نسبتا ارزان برای تحصیل در رشته پزشکی است. این کشور دست‌کم ۱۰ دانشگاه پزشکی معتبر با رتبه QS کمتر از ۲۰۰ دارد و مدارک پزشکی پایان‌دوره‌ای که ارائه می‌کند، در سراسر اروپا معتبر هستند. بسیاری از دانشگاه‌های پزشکی ایتالیا مورد تایید وزارت بهداشت ایران هستند و دانشجویان می‌توانند بعد‌از پایان تحصیل در ایتالیا، در ایران به‌عنوان پزشک مشغول کار شوند. میزان تمکن مالی برای شهریه سالانه دانشگاه‌های پزشکی ایتالیا متغیر است؛ اما میزان تمکن مالی مورد نیاز برای هزینه‌های زندگی در ایتالیا با توجه به شهر محل سکونت ۶۵۰ تا ۷۰۰ یورو در ماه است.