تحصیل پزشکی در آلمان

• شروع مطالعه
• سوالات متداول
• لینک های مرتبط
• مجله بالدانو

ساختار رشته پزشکی در آلمان

دوره پزشکی عمومی در دانشگاه‌های آلمان دوره‌ای ۶ ساله است که ازنظر مبانی و ساختار آموزشی شامل ۳ مرحله مختلف می‌شود:

1. مرحله پیش‌بالینی: مرحله پیش‌بالینی که Pre-clinical Phase نام دارد، مرحله‌ای ۲ ساله در ابتدای دوره پزشکی عمومی در آلمان است که در طول آن، دانشجویان با مبانی و مفاهیم اولیه پزشکی عمومی آشنا می‌شوند. بعداز این مرحله ۲ ساله، دانشجویان باید در آزمون جامع شفاهی و کتبی از دروس فیزیولوژی و بیوشیمی و آناتومی شرکت کنند و نمره قبولی بگیرند تا بتوانند به مرحله بعد بروند.
2. مرحله علوم بالینی: مرحله علوم بالینی که Clinical Science Phase نام دارد، مرحله‌ای ۳ ساله است که در طول آن، دانشجویان با تمامی مفاهیم و موضوعات پزشکی به‌صورت گسترده آشنا می‌شوند و دروس آناتومی، فیزیولوژی، علوم آزمایشگاهی، داروشناسی و بیوشیمی را به‌طور مفصل مطالعه می‌کنند. در این مرحله، دانشجویان باید با شرکت در همایش‌ها و سمینارهای علمی و پزشکی، کار در آزمایشگاه، گذراندن دوره‌های کارآموزی و ارائه سخنرانی، با همه ابعاد نظری و عملی رشته پزشکی آشنا شوند. در پایان مرحله علوم بالینی، دانشجویان باید در آزمون کتبی جامع همه دروس پزشکی شرکت کنند و درصورت کسب نمره قبولی، می‌توانند وارد مرحله بعد شوند.
3. مرحله بالینی نهایی: آخرین مرحله بالینی رشته پزشکی در آلمان Final Clinical Year نام دارد و طول آن ۱ سال است. در این مرحله، دانشجویان عمدتا بر انجام تحقیقات و ارائه پایان‌نامه و مطالعات پژوهشی تمرکز می‌کنند و برای آزمون نهایی پزشکی عمومی آماده می‌شوند. آزمون مذکور در پایان این مرحله به‌صورت کتبی و شفاهی برگزار می‌شود و درصورت قبولی در آن، دانشجویان می‌توانند مدرک پزشکی عمومی و مجوز پزشکی‌شان را دریافت کنند.

شرایط تحصیل پزشکی آلمان

برای دریافت پذیرش تحصیلی و تحصیل رشته‌های پزشکی در دانشگاه‌های آلمان، داشتن شرایط سنی، مدرک زبان، سوابق تحصیلی، قبولی در آزمون‌های ورودی و داشتن تمکن مالی کافی مورد نیاز است که در ادامه، هریک از این شرایط را شرح داده‌ایم.

شرایط سنی

شرایط سنی ایدئال برای پذیرش رشته پزشکی در دانشگاه‌های آلمان ۱۸ تا ۲۴ سال است. ناگفته نماند که متقاضیان تا ۳۰ سالگی نیز می‌توانند برای دریافت پذیرش اقدام کنند و در‌صورت داشتن همه شرایط مورد نیاز، ممکن است موفق شوند پذیرش بگیرند. بااین‌همه، متقاضیان حداکثر ۲۴ ساله و با وقفه تحصیلی کمتر از ۴ سال برای دریافت پذیرش در اولویت هستند.

مدرک زبان

مدارک زبان انگلیسی تافل و آیلتس و مدارک زبان آلمانی گوته و OSD ازجمله مدارک زبان معروف برای ارائه به دانشگاه‌های پزشکی آلمان هستند. مدرک زبان انگلیسی برای ارائه به دانشگاه های خصوصی و مدرک زبان آلمانی برای ارائه به دانشگاه های دولتی مورد نیاز است.

برای تحصیل در دانشگاه‌های پزشکی دولتی آلمان، باید مدرک زبان آلمانی حداقل B2 داشته باشید. همچنین، با مدرک B1 زبان آلمانی می‌توانید وارد کالج‌های M-Course شوید و پس‌از اتمام دوره‌های پیش‌نیاز زبان آلمانی، در رشته پزشکی تحصیل کنید.

سابقه تحصیلی

ازآنجاکه در آلمان دوره تحصیلی مدرسه ۱۳ ساله است، آن دسته از متقاضیان ایرانی که پس‌از ۱۲ سال تحصیل در مدرسه مدرک دیپلم دریافت می‌کنند، برای جبران ۱ سال اختلاف سابقه تحصیلی، باید در کنکور پزشکی ایران شرکت کنند و حداقل ۲ سال در رشته پزشکی تحصیل کنند یا وارد کالج‌های زبان M-Course آلمان شوند و حداقل ۱ سال در دوره‌های پیش‌نیاز موسوم به دوره‌های Foundation یا M-Course شرکت کنند.

در طول ۲ سال تحصیل پزشکی در ایران یا کالج‌های آلمان، دانشجویان باید دست‌کم ۷۰ واحد درسی بگذرانند و حداقل معدل ۱۶ کسب کنند تا بتوانند وارد دانشگاه‌های پزشکی آلمان شوند. همچنین در پایان دوره‌های M-Course، دانشجویان باید در آزمون ورودی TMS شرکت کنند و نمره قبولی ۵/۱ تا ۱ بگیرند. نمره این آزمون از ۴ تا ۱ است که ۴ کمترین نمره و ۱ بهترین نمره محسوب می‌شود. کمترین نمره قبولی در این آزمون برای ورود به رشته‌های پزشکی در آلمان نمره ۵/۱ است.

شایان ذکر است که برای تحصیل پزشکی در آلمان،‌ به‌دلیل تلفیق معدل ۱۲ ساله تحصیلی فرد در ایران با معدل سال آخر تحصیلی وی در کالج، معدل تحصیلی در دوران مدرسه از اهمیت بسیاری برخوردار است و افراد دارای معدل مطلوب در سوابق تحصیلی خود، از بخت بسیاری برای تحصیل در کالج یا دانشگاه پزشکی آلمان برخوردار خواهند بود.

قبولی در آزمون های ورودی

در پایان دوره کالج، آزمونی برگزار می‌شود که دانشجویان درصورت قبولی در آن، اجازه پیدا می‌کنند تا در دانشگاه ادامه‌تحصیل دهند. ازجمله این آزمون‌ها می‌توان به آزمون FSP اشاره کرد. برخی از دانشگاه‌های پزشکی آلمان نیز آزمون‌های ورودی برگزار می‌کنند که با بررسی وبسایت و شرایط دانشگاه مدنظر خود، می‌توانید از آن مطلع شوید.

برای مثال، آزمون TMS یکی از این آزمون‌ها است که متقاضیان برای تحصیل در بعضی از رشته‌های علوم پزشکی آلمان باید در آن شرکت کنند. هدف از برگزاری آزمون یادشده، ارزیابی قدرت درک و تفسیر اطلاعات، قدرت تحلیل بصری، قوه تخیل فضایی، قدرت تمرکز و قدرت تحلیل مسائل در لحظه است. آزمون پزشکی TMS سالی دو بار در آلمان و در فصول بهار و پاییز برگزار می‌شود.

نمره قبولی در برخی آزمون‌های زبان برای دانشگاه‌های پزشکی اهمیت دارد و دانشجویان برای تحصیل پزشکی در دانشگاه های آلمان، به قبولی و ارائه مدرک این آزمون‌ها به دانشگاه ‌نیاز دارند. برخی از این آزمون‌های زبان عبارت‌اند از:

• آزمون TestAs: آزمون TestAs از آزمون‌های معتبر سنجش دانش زبان آلمانی است که در بعضی کالج‌های پزشکی آلمان برای دانشجویان بین‌المللی فاقد مدرک زبان آلمانی برگزار می‌شود.
• آزمون DSH: آزمون DSH نیز مانند آزمون TSF از آزمون‌های جامع زبان آلمانی است که در برخی کالج‌های پزشکی کشور آلمان برای دانشجویان بین‌المللی برگزار می‌شود.

تمکن مالی

مبلغ تمکن مالی مورد نیاز برای تامین هزینه‌های زندگی دانشجویی در آلمان در طول تحصیل پزشکی ۹۴۰ یورو در ماه (حداقل ۱۲ هزار یورو در سال) است. در برخی از شهرها، این مبلغ در حساب بانکی دانشجو مسدود می‌شود و دانشجو ماهانه مبلغی به‌اندازه مخارج زندگی و مخارج روزمره می‌تواند برداشت کند. همچنین، دانشجویان با معرفی حساب بانکی معتبر به نام خودشان، باید ثابت کنند که توانایی مالی پرداخت حداقل ۱ سال شهریه تحصیل‌ خود را دارند.

مراحل اخذ پذیرش برای تحصیل پزشکی در آلمان

اگر قصد دارید از دانشگاه‌های پزشکی آلمان پذیرش تحصیلی بگیرید، ابتدا باید مدارک تحصیلی‌تان را معادل‌سازی و ترجمه رسمی (آلمانی یا انگلیسی) کنید. سپس ازطریق وبسایت‌های معتبر درباره دانشگاه‌های پزشکی آلمان و شرایط پذیرش آن‌ها تحقیق کنید. بعداز انتخاب دانشگاه‌های مناسب، درخواست پذیرشتان را ارسال و مکاتبه با استادان مرتبط و اعضای هیئت‌علمی را شروع کنید. ناگفته نماند که شاید نیاز باشد در مصاحبه‌های آنلاین و آزمون‌های ورودی آنلاین یا حضوری نیز شرکت کنید.

پس‌از تمامی این مراحل، باید منتظر اعلام نتیجه دانشگاه باشید. در‌صورت موافقت با درخواستتان، نامه پذیرش تحصیلی صادر می‌شود و برای اخذ ویزای تحصیلی می‌توانید اقدام کنید.

مدارک لازم برای تحصیل پزشکی در آلمان

• گواهی عدم سوءپیشینه
• نامه پذیرش تحصیلی
• مدرک پایان دوره پیش‌نیاز پزشکی با حداقل معدل ۱۶
• مدرک زبان آلمانی حداقل B2
• اطلاعات حساب بانکی با موجودی معادل حداقل ۱ سال شهریه
• گواهی تمکن مالی حداقل ۹۴۰ یورو در ماه برای هزینه‌های زندگی
• گذرنامه با حداقل ۱ سال اعتبار
• ترجمه رسمی ریزنمره‌های تحصیلی
• ویزای تحصیلی بلندمدت آلمان
• بیمه درمانی حداقل ۳۰ هزار یورو
• توصیه‌نامه مدرسان یا استادان قبلی
• انگیزه‌نامه تحصیلی به زبان آلمانی یا انگلیسی
• نشانی محل اقامت در آلمان
• عکس پاسپورتی

گرایش های مختلف برای تحصیل پزشکی آلمان

انواع گرایش‌های پزشکی که برای تحصیل در کشور آلمان می‌توانید انتخاب کنید، از این قرارند:

• آناتومی (Anatomy)
• فیزیوتراپی (Physiotherapy)
• رادیولوژی (Radiology)
• بیولوژی مولکولی (Molecular Biology)
• بیهوشی (Anesthetics)
• جراحی عمومی (General Surgery)
• ارتوپد (Orthopedics)
• جراحی پلاستیک و زیبایی (Plastic Surgery)
• قلب و عروق (Cardiovascular)
• زنان و زایمان (Gynecology)
• میکروبیولوژی (Microbiology)
• آنکولوژی (Oncology)
• گوش و حلق و بینی (Otolaryngology)
• مغز و اعصاب (Neurology)
• تصویربرداری پزشکی (Medical Imaging)
• ژنتیک (Genetics)
• پوست و مو (Dermatology)
• غدد (Endocrinology)
• روماتولوژی (Rheumatology)
• اطفال (Pediatrics)
• داروشناسی (Pharmacology)
• سلامت عمومی (Public Health)
• آسیب‌شناسی (Pathology)
• توان‌بخشی (Rehabilitation)
• پرتودرمانی (Radiotherapy)
• پزشکی قانونی (Forensics)
• روده و گوارش (Gastroenterology)
• اورولوژی (Urology)
• بیماری‌های خون (Hematology)
• بیماری‌های عفونی (Infectious Diseases)

گرایش‌های رادیولوژی، داروشناسی، پزشکی‌قانونی، پرتودرمانی، فیزیولوژی و توان‌بخشی از گرایش‌های پزشکی پرطرف‌دار در آلمان هستند؛ زیرا در این گرایش‌ها نیروی کار بیشتری جذب می‌شوند و میانگین دستمزد نیز بیشتر است.

دانشگاه های معتبر آلمان برای تحصیل پزشکی

کشور آلمان دانشگاه‌های پزشکی زیادی دارد که همه آن‌ها در سراسر جهان معتبر و شناخته‌شده هستند.

در جدول زیر، به فهرست ۱۰ دانشگاه پزشکی برتر آلمان براساس داده‌های مرجع جهانی QS برای سال ۲۰۲۵ اشاره کرده‌ایم.

دانشگاه های پزشکی مورد تایید وزارت بهداشت ایران

افرادی که قصد دارند پس‌از اتمام تحصیل پزشکی در کشور آلمان و اخذ مدرک، در ایران به‌عنوان پزشک و متخصص مشغول کار شوند، باید در آن دسته از دانشگاه‌های آلمان تحصیل کنند که مورد تایید وزارت بهداشت ایران هستند.

دانشگاه‌های پزشکی آلمان که مورد تایید وزارت بهداشت ایران هستند، عبارت‌اند از:

• دانشگاه دوسلدورف (University of Dusseldorf)
• دانشگاه هایدلبرگ (Heidelberg University)
• دانشگاه هامبولت برلین (Humboldt University of Berlin)
• دانشگاه مونیخ (University of Munich)
• دانشگاه هامبورگ (University of Hamburg)
• دانشگاه پزشکی هانوور (Hannover Medical School)
• دانشگاه ابرهارد کارلز توبینگن (Eberhard Karls University of Tubingen)
• دانشگاه فرانکفورت (University of Frankfurt)
• دانشگاه کلن (University of Cologne)
• دانشگاه اولم (Ulm University)
• دانشگاه بن (University of Bonn)
• دانشگاه سارلند (University of Saarland)
• دانشگاه ینا (University of Jena)
• دانشگاه گوتینگن (University of Gottingen)
• دانشگاه لیپزیگ (University of Leipzig)
• دانشگاه کونستانز (University of Konstanz)
• دانشگاه گریفزوالد (University of Greifswald)
• دانشگاه هوهنهایم (University of Hohenheim)
• دانشگاه مونستر (University of Muenster)
• دانشگاه روستوک (University of Rostock)
• دانشگاه بیلفلد (Bielefeld University)
• دانشگاه شاریته برلین (Charite Medical University of Berli)
• دانشگاه فیلیپس ماربورگ (Philips University Marburg)
• دانشگاه مارتین لوتر هاله ویتنبرگ (Martin Luther University Halle Wittenberg)
• دانشگاه اتو فون گوریکه ماگدبورگ (Otto Von Guericke University of Magdeburg)
• دانشگاه یوهانس گوتنبرگ ماینز (Johannes Gutenberg University of Mainz)

هزینه تحصیل پزشکی آلمان

هزینه‌ای که برای تحصیل پزشکی در کشور آلمان باید بپردازید، شامل شهریه دانشگاه و هزینه‌های زندگی می‌شود که هرکدام را در جدول‌های مختلف ذکر کرده‌ایم.

میانگین شهریه سالانه تحصیل پزشکی در برخی از دانشگاه‌های معروف آلمان مطابق جدول زیر است:

به‌طور کلی، میانگین شهریه سالانه تحصیل پزشکی در آلمان در دانشگاه‌های دولتی ۵۰۰ تا ۴ هزار یورو و در دانشگاه‌های خصوصی ۱۰ هزار تا ۲۴ هزار یورو است. همچنین، میانگین هزینه‌های ماهانه زندگی دانشجویی در آلمان حدود 900 تا 1000 یورو است که جزئیات آن طبق جدول زیر است.

تحصیل رایگان پزشکی آلمان

دارندگان مدرک B2 زبان آلمانی در‌صورت دریافت پذیرش از دانشگاه‌های دولتی آلمان، ممکن است از پرداخت شهریه معاف شوند و رایگان تحصیل کنند. همچنین، دانشجویانی که بورسیه فول‌فاند (Full Funding) پزشکی از آلمان دریافت کنند، از پرداخت شهریه معاف می‌شوند. برای اخذ بورسیه فول‌فاند پزشکی از آلمان، باید حداقل مدرک C2 زبان آلمانی‌ و سابقه انتشار مقاله‌های ISI و نیز سابقه مشارکت در پروژه‌های علمی و پژوهشی جهانی را داشته باشید.

بورسیه های تحصیل پزشکی در آلمان

دانشگاه‌های پزشکی آلمان براساس شایستگی‌ها و شرایط تحصیلی و مالی دانشجویان بین‌المللی انواع بورسیه‌های فول‌فاند (Full Funding) و بورسیه‌های کمک‌هزینه (Partial Funding) را به آنان ارائه می‌کنند. با دریافت بورسیه فول‌فاند، همه هزینه تحصیل و زندگی دانشجویان پوشش داده می‌شود. بورسیه‌های کمک‌هزینه فقط قسمتی از هزینه تحصیل دانشجویان را پوشش می‌دهند.

معروف‌ترین بورسیه‌های تحصیلی پزشکی در آلمان از این قرارند:

• بورسیه‌های کمک‌هزینه دانشگاه آردن (Arden University Scholarships)
• بورسیه‌های کمک‌هزینه کارل اشمیت روتلوف (Karl Schmidt Rottluff Scholarships)
• بورسیه‌های کمک‌هزینه دانشگاه هامبورگ (University of Hamburg Merit Scholarships)
• بورسیه‌های کمک‌هزینه SBW در برلین (SBW Berlin Scholarships)
• بورسیه‌های کمک‌هزینه بنیاد بادن وورتمبرگ (Baden-Wurttemberg Foundation Scholarships)

اخذ ویزا برای تحصیل پزشکی در آلمان

متقاضیان تحصیل پزشکی در دانشگاه‌های آلمان باید ویزای تحصیلی بلندمدت این کشور (ویزای تحصیلی نوع D) موسوم به Student Visa را دریافت کنند که از نوع شنگن است. ویزای تحصیلی کشور آلمان برای دانشجویان پزشکی با ۱ سال اعتبار صادر می‌شود و تا زمانی تمدیدشدنی است که دانشجو مشغول تحصیل در این کشور باشد.

برای دریافت ویزای دانشجویی آلمان برای تحصیل پزشکی، مراحل زیر را به‌ترتیب دنبال کنید:

1. اخذ پذیرش تحصیلی از دانشگاه‌های آلمان
2. تکمیل فرم درخواست ویزای تحصیلی آلمان
3. تحویل فرم تکمیل‌شده درخواست ویزای تحصیلی و سایر مدارک مورد نیاز به دفاتر ویزامتریک
4. مراجعه به سفارت برای انجام انگشت‌نگاری درصورت تایید اولیه مدارک
5. انتظار برای دریافت پاسخ سفارت درباره نتیجه انگشت‌نگاری

کار پس از اتمام تحصیل پزشکی در آلمان

برای کار پزشکی در کشور آلمان بعداز اتمام تحصیل و دریافت مدرک، باید ازطریق وزارت علوم و وزارت بهداشت کشور آلمان، مجوز و پروانه پزشکی‌تان را اخذ کنید. دریافت این مجوزها با شرکت و قبولی در آزمون‌های جامع پزشکی کشور آلمان امکان‌پذیر است که در هر ایالت با شرایط متفاوتی برگزار می‌شوند. همه دانشجویان بین‌المللی پس‌از اتمام تحصیل پزشکی در آلمان، می‌توانند ویزای تحصیلات تکمیلی ۱۸ ماهه بگیرند و در این مدت شغل مرتبط با تحصیلاتشان را پیدا کنند. پس‌از پایان مهلت ۱۸ ماهه، اگر متقاضی موفق نشود در آلمان کار پیدا کند و استخدام شود، باید خاک این کشور را ترک کند.

با استخدام در مشاغل پزشکی در کشور آلمان، ویزای کار ۲ تا ۳ ساله برای مهاجران صادر می‌شود. این ویزا تا وقتی قابلیت تمدید دارد که فرد شغل رسمی داشته باشد و در آلمان مالیات پرداخت کند و بعداز ۵ سال می‌تواند به اقامت دائم آلمان تبدیل شود.

میانگین دستمزد ماهانه مشاغل پزشکی در آلمان بدین‌شرح است:

• پزشک عمومی: ۱۰ تا ۱۳ هزار یورو
• جراح عمومی: ۱۷ تا ۲۰ هزار یورو
• داروساز: ۷ تا ۱۰ هزار یورو
• دندان‌پزشک: ۱۲ تا ۱۵ هزار یورو
• رادیولوژیست: ۲۰ تا ۲۴ هزار یورو
• روان‌پزشک: ۸ تا ۱۱ هزار یورو
• چشم‌پزشک: ۱۱ تا ۱۵ هزار یورو

مزایای تحصیل پزشکی در آلمان

• امکان کار حین تحصیل در دوره‌های تخصصی
• کم‌بودن شهریه دانشگاه‌ها در مقایسه با سایر کشورهای اروپایی
• امکان دریافت بورسیه‌های تحصیلی
• امکان تحصیل به زبان انگلیسی

جمع بندی

افرادی که در کنکور پزشکی ایران قبول شده‌اند و حداقل ۲ سال سابقه تحصیل پزشکی در ایران دارند، با معادل‌سازی مدارکشان با حداقل معدل ۱۶ می‌توانند به دانشگاه‌های پزشکی آلمان راه پیدا کنند. به‌منظور تحصیل پزشکی در دانشگاه‌های دولتی آلمان به ارائه مدرک زبان آلمانی حداقل B2 نیاز است. افرادی که موفق نشده‌اند مدرک زبان B2 را کسب کنند، با مدرک زبان آلمانی B1 می‌توانند وارد کالج‌های زبان M-Course شوند و پس‌از اتمام دوره زبان در رشته پزشکی تحصیل کنند. دانشگاه‌های پزشکی آلمان براساس شایستگی‌ها و شرایط تحصیلی و مالی دانشجویان، انواع بورسیه‌های فول‌فاند و بورسیه‌های کمک‌هزینه را ارائه می‌دهند.