تابعیت و شهروندی
معمولاً مهاجران، پس از ورود به کشور مقصد و تجربه مزایای زندگی در آن، دنبال اخذ تابعیت و شهروندی هستند. بر اساس اینکه شرایط شما یا سیاست‌های مهاجرتی کشور مقصد چه باشد، روش‌های متعددی برای اخذ تابعیت و شهروندی وجود دارد. اخذ تابعیت یک کشور فرآیند پیچیده‌ای است که بسته به کشور و شرایط خاص آن متغیر است.
مشاوره اخذ تابعیت کشور خارجی
اخذ تابعیت و شهروندی یک کشور برای مهاجران آزادی عمل بیشتری در آن کشور فراهم می‌کند و شهروندان خارجی می‌توانند از حقوق و مزایایی تقریبا مشابه با شهروند بومی بهره‌مند شوند. کسی که موفق به اخذ تابعیت و شهروندی در کشوری خارجی شود، می‌تواند از حقوق اجتماعی و سیاسی بیشتری برخوردار شود و به‌راحتی در آن کشور به زندگی، کار و تحصیل بپردازد. با روش‌های مختلفی مثل سرمایه گذاری، ازدواج، خرید ملک و تولد میتوان تابعیت کشوری را به دست آورد.
با خواندن این مطلب از موسسه مهاجرتی بالدانو با شرایط و روش‌های کلی اخذ تابعیت و شهروندی آشنا می‌شوید.
برای مشاوره بیشتر درباره اخذ شهروندی کشورهای خارجی فرم مشاوره رایگان را پر کنید تا کارشناسان ما در بالدانو با شما تماس بگیرند.
تابعیت و شهروندی چیست؟
به زبان ساده، شهروند عضو قانونی یک کشور است که پیوند منحصربه‌فردی را با مردم و آرمان‌های مدنی آن کشور دارد و حقوق و آزادی‌های او تضمین شده است. این حقوق بر طبق قانون اساسی کشور تنظیم شده و فرد باید به این قوانین متعهد باشد. شهروندی مرتبه‌ای است که در آن فرد جایگاه رسمی و قانونی پیدا می‌کند و می‌تواند از حقوقی یکسان با یک فرد بومی برخوردار شود. در واقع فردی که رابطه‌ای قانونی و حقوقی با دولت برقرار می‌کند، حقوق و مزایای متقابلی را هم دریافت می‌کند.
تابعیت نیز مفهومی شبیه به شهروندی است. میتوان گفت که این دو مفهوم تقریباً معادل همدیگر هستند، البته در بعضی کشورها حقوق و دایره‌ی اختیاراتی که برایشان تعریف شده کمی با هم متفاوت است و اتباع نسبت به شهروندان، از مزایای کمتری برخوردارند. شهروند حقوق کامل مدنی و اجتماعی را در کنار حقوق سیاسی دارد این درحالی است که افرادی که تابعیت دارند، حقوق کامل مدنی کشور را ندارند و به‌عنوان شهروند درجه دو شناخته می‌شوند.
تابعیت چیست؟
تابعیت به معنای موقعیتی است که در آن فرد به یک کشور وفادار است و کشور هم از او حمایت می‌کند. دولت یک کشور زمانی تابعیت اعطا می‌کند که الزامات قانونی خاصی برآورده شود.
تابعیت را میتوان به‌عنوان یک وضعیت سیاسی نیز در نظر گرفت، زیرا نشان می‌دهد که کدام کشور حضور شما را به رسمیت می‌شناسد. شما می‌توانید هم‌زمان تبعه چندین کشور باشید و همچنین می‌توانید تابعیت خود را در یک کشور لغو کنید.
شهروندی چیست؟
شهروندی وضعیتی است که با عضویت ثبت‌شده در هر کشور توسط قانون به دست می‌آید. هر شخصی می‌تواند با رعایت شرایط قانونی کشور مربوطه یکی از اعضای آن باشد و از مزایای زندگی در آن کشور بهره ببرد. مزایای دریافت شهروندی در هر کشوری متفاوت است. درمورد شهروندی چند نکته وجود دارد:
- یک شهروند حق رأی و دیگر فعالیت‌های سیاسی، کار، اقامت و مشارکت فعال در کشور را دارد و در عین حال باید مالیات بپردازد.
- هر شخصی شهروند کشوری است که در آن متولد شده است، اما برای اینکه شهروند کشور دیگری شود، باید برای آن درخواست بدهد.
- شهروندان موظف به پیروی از قوانین و مقرراتی هستند که توسط دولت کشور مربوطه تنظیم شده است.
- دولت موظف است نسبت به شهروندان خود حقوق و شرایطی را رعایت کند.
روش های اخذ تابعیت
شرایط مختلفی برای اخذ تابعیت و شهروندی وجود دارد که مهمترین آن‌ها، اقامت است. یعنی متقاضی باید مدت معینی را در کشوری که می‌خواهد تابعیت و شهروندی‌اش را بگیرد، زندگی کند. علاوه بر این، نداشتن سابقه کیفری می‌تواند به‌صورت قابل‌توجهی در اعطای تابعیت نقش داشته باشد. بنابراین آشنایی با قوانین هر کشوری می‌تواند راه را برای دریافت تابعیت آن آسان‌تر کند.
بر طبق قوانین وضع‌شده در دولت یک کشور، متقاضیان اخذ تابعیت و شهروندی می‌توانند از روش‌های مختلفی مثل ازدواج، تولد، خرید ملک، ثبت شرکت و سرمایه‌گذاری استفاده کنند. در ادامه این روش‌ها را جداگانه معرفی خواهیم کرد.
اخذ تابعیت از طریق ازدواج
مهاجرت و دریافت شهروندی از طریق ازدواج یکی از ارزان‌ترین، سریع‌ترین و ساده‌ترین روش‌ها برای اخذ تابعیت و شهروندی در کشورهای مختلف است. یکی از تصورات غلط و رایج این است که شما بعد از ازدواج با یک فرد خارجی فوراً موفق به اخذ تابعیت و شهروندی می‌شوید. در حالی که این فقط در موارد نادر اتفاق می‌افتد و اخذ تابعیت از این روش در بیشتر کشورها مراحل خاص خودش را دارد که باید سپری شود.
نکات مهمی که برای اخذ تابعیت و شهروندی به روش ازدواج در کشورهای مختلف دنیا وجود دارد، متفاوت هستند، اما به‌طور کلی بهتر است بدانید که:
- با ازدواج با یک فرد خارجی شما دیگر نمی‌توانید از کشور همسرتان اخراج شوید، چراکه کشور مقصد شما، حکم خانه شما را دارد. حتی اگر بعد از اخذ تابعیت مرتکب جرمی شوید، می‌توانید در آن کشور بمانید.
- در صورتی که قصد دارید از طریق ازدواج تابعیت و شهروندی کشور مدنظرتان را دریافت کنید، بر طبق قانون باید پنج سال از زمان اخذ ویزای شما گذشته باشد و حداقل دو سال در آن کشور زندگی کرده باشید.
- در صورتی که زوجین پیش از زمان قانونی از هم جدا شوند، فرد متقاضی موفق به اخذ تابعیت و شهروندی کشور مقصد نمی‌شود.
- برای اعطای تابعیت، ازدواج زوجین حتماً بررسی می‌شود و در صورتی که به مسئولان ثابت شود که این ازدواج یک ازدواج صوری نیست و علاقه‌ای بین زوجین وجود دارد، اعطای تابعیت صورت می‌گیرد.
- در صورتی که فردی تنها به هدف مهاجرت یا اخذ تابعیت ازدواج کند و مسئولان مربوطه متوجه ازدواج صوری او بشوند، زوجین بر طبق قانون مجازات خواهند شد.
- میزان توانایی مالی شهروند بومی به‌عنوان اسپانسر همسر بسیار مهم است. در صورتی که او توانایی مالی مناسبی نداشته باشد، ممکن است پروسه مهاجرتی طولانی‌تر شود. این موضوع به‌خصوص در کشورهای اروپایی اهمیت بیشتری دارد.
- افرادی که اقامت دائم کشوری را دارند بعد از ازدواج با یک شهروند، در صورتی که واجد شرایط لازم باشند می‌توانند پس از سه سال، تابعیت و شهروندی را اخذ کنند. در غیر این صورت معمولاً به پنج سال اقامت دائم نیاز است.
- بهترین کشورهای خارجی برای گرفتن تابعیت و شهروندی از طریق ازدواج برای ایرانیان عبارت‌اند از: ترکیه، اوکراین، کانادا، آلمان و استرالیا.
مراحل ازدواج
- ثبت رسمی ازدواج
- ارائه مدارک لازم به سفارت برای اخذ ویزا
- بررسی مدارک توسط سفارت
- بررسی توانایی مالی همسر بومی
مدارک لازم برای اخذ تابعیت و شهروندی از طریق ازدواج
- پاسپورت معتبر و کپی از تمامی صفحات
- مدارک هویتی معتبر از جمله شناسنامه زوجین
- داشتن کارت پایان خدمت برای آقایان
- مدرک زبان
- مدارک ازدواج
- گواهی سوءپیشینه نداشتن
- مدارک شغلی
- تمکن مالی برای اثبات توانایی تأمین هزینه‌ها
اخذ تابعیت از طریق تولد
اخذ تابعیت از طریق تولد یکی از راه‌های ساده برای مهاجران است. انتخاب کشور مقصد در این روش از اهمیت قابل‌توجهی برخوردار است چراکه تنها برخی از کشورها به فرزند مهاجران به‌راحتی تابعیت اعطا می‌کنند و باقی کشورها بسته به شرایط خاص این کار را انجام می‌دهند. به‌طور کلی کشورها در این روش بر اساس دو اصل خاک و اصل خون، تابعیت اعطا می‌کنند.
اصل خون یا Jus sanguinis: بر این اساس در صورتی که کودک در کشوری متولد شود که حداقل یکی از والدین او، ملیت آن کشور را داشته باشد، می‌تواند تابعیت و شهروندی آن کشور را به دست بیاورد. بیشتر کشورهای دنیا از جمله آلمان، ایرلند، کرواسی، یونان، ترکیه، لهستان و فنلاند از این اصل پیروی می‌کنند.
اصل خاک یا Jus soil: بر این اساس اگر کودکی در قلمرو زمینی، آبی و هوایی یک کشور خارجی متولد شود، می‌تواند به‌صورت قانونی تابعیت و شهروندی آن کشور را اخذ کند. کشورهایی مثل آمریکا، کانادا، آرژانتین، برزیل، شیلی، پرو و ونزوئلا از جمله ۲۹ کشوری هستند که بر طبق اصل خاک تابعیت اعطا می‌کنند. این اصل شامل حال فرزندان دیپلمات‌های خارجی یا سفیران خارجی نمی‌شود و آن‌ها تنها تابعیت کشور خود را دریافت می‌کنند.
استثناهای زیادی برای اخذ تابعیت و شهروندی به روش تولد وجود دارد، بنابراین اگر قصد دارید فرزند خود را در کشورهایی که از اصل خون پیروی می‌کنند به دنیا بیاورید، بهتر است پیش از مهاجرت با استثناهای آن نیز آشنا شوید. برای مثال کشور آلمان به کودکانی که بعد از تاریخ اول ژانویه ۲۰۰۰ متولد شده باشند، در صورتی تابعیت اعطا می‌کند که یکی از والدین حداقل هشت سال در این کشور زندگی کرده باشد و سه سال از این مدت، اقامت دائم داشته باشد.
نکته مهم این است که والدین نمی‌توانند بعد از تولد فرزند اقامت یا تابعیت دریافت کنند اما در صورتی که شرایط مناسبی داشته باشند و اقامت دائم یا موقت کشور مقصد را داشته باشند، می‌توانند پس از چند سال برای اخذ تابعیت و شهروندی اقدام کنند.
شرایط عمومی برای دریافت تابعیت و شهروندی به روش تولد برای والدین
- تمکن مالی مناسب
- زندگی در کشور خارجی به‌مدت حداقل هشت سال
- سوءپیشینه نداشتن
- تأیید تعهدات بر اساس سیستم مهاجرتی کشور مقصد
- تسلط به زبان کشور مقصد
- کسب حداقل نمره قبولی در آزمون شهروندی
- آشنایی با قوانین، فرهنگ و دیگر جنبه‌های اجتماعی کشور مقصد
مدارک موردنیاز برای اخذ تابعیت و شهروندی برای کودک متولدشده
- گواهی تولد
- تمامی فیش‌های پرداختی هزینه‌های بیمارستان و زایمان که مربوط به تولد کودک باشد
- دو قطعه عکس
- شاهد تولد
اخذ تابعیت از طریق سرمایه گذاری
اکثر کشورها به‌راحتی به سرمایه‌گذاران و افراد ثروتمند تابعیت و شهروندی اعطا می‌کنند، اما در حال حاضر تنها ۱۱ کشور وجود دارند که برنامه سرمایه‌گذاری در آن‌ها مسیر مستقیمی برای اخذ تابعیت و شهروندی است. این کشورها عبارت‌اند از: اتریش، آنتیگوا و باربودا، دومینیکا، گرانادا، اردن، مالت، مونته‌نگرو، مقدونیه شمالی، سنت کیتس و نویس، سنت لوسیا و ترکیه.
باقی کشورها مقرراتی دارند که بر اساس آن‌ها دولت اجازه می‌دهد افراد در ازای کمک‌های عمده به جامعه، فرهنگ، اقتصاد و سایر منافع دولت، تابعیت دریافت کنند. با این حال، این اختیار دولت بسیار به‌ندرت اعمال می‌شود.
چند کشور در زمان‌های مختلف در گذشته برنامه‌هایی برای اخذ تابعیت و شهروندی داشتند که به‌طور خاص برای جذب سرمایه‌گذاران خارجی در ازای دریافت شهروندی طراحی شده بودند. این کشورها شامل ایرلند، بلیز، کیپ ورد، سیشل و اسلواکی می‌شدند.
اخذ تابعیت و شهروندی از طریق برنامه‌های سرمایه‌گذاری به شما این فرصت را می‌دهد که به‌طور قانونی یک ملیت و پاسپورت جدید را به‌سرعت و به‌راحتی به دست آورید. همچنین برنامه‌های اخذ تابعیت و شهروندی از طریق سرمایه‌گذاری به خانواده‌ها این امتیاز را می‌دهد که شهروندی جایگزین کسب کنند، آزادانه به مقاصد مختلف سفر کنند و در کشور دیگری ساکن شوند. بیش از ۱۰۰ کشور در جهان نوعی قانون برای حمایت از مهاجرت به روش سرمایه‌گذاری دارند و از این میان، حدود ۳۰ برنامه اقامت یا شهروندی از طریق سرمایه‌گذاری با موفقیت اجرا می‌شوند.
میتوان از طریق راه‌های زیر تابعیت و شهروندی را به روش سرمایه‌گذاری به دست آورد:
- سرمایه‌گذاری با ثبت شرکت
- سرمایه‌گذاری از طریق خرید ملک
- سرمایه‌گذاری از طریق کارآفرینی
مدارک لازم برای اخذ تابعیت و شهروندی به روش سرمایه‌گذاری
- پاسپورت معتبر
- مدارک هویتی مثل کارت ملی و شناسنامه
- اسناد ملکی و سند ازدواج
- سوابق نظامی
- گواهی سوءپیشینه نداشتن
- گواهی سلامت پزشکی
- بودجه موردنظر بر حسب کشور موردنظر برای اخذ تابعیت و شهروندی
- عکس پرسنلی ۳*۴
- کپی از مدارک
هزینه اخذ تابعیت و شهروندی در کشورهای مختلف
در جدول زیر هزینه موردنیاز برای سرمایه‌گذاری در برخی از کشورهای محبوب آمده است.
| نام کشور | هزینه‌ها |
|---|---|
| ایالات‌متحده آمریکا | ۵۰۰ هزار تا ۱ میلیون و ۸۰۰ هزار دلار آمریکا |
| کانادا | ۱۰۰ تا ۳۵۰ هزار دلار کانادا |
| ترکیه | ۲۵۰ تا ۵۰۰ هزار دلار آمریکا |
| آلمان | ۲۵ تا ۳۰ هزار یورو |
| انگلیس | ۵۰ هزار تا ۲ میلیون پوند |
شرایط عمومی اخذ تابعیت و شهروندی از طریق سرمایه‌گذاری
- داشتن حداقل بودجه و سرمایه (حداقل بودجه در هر کشوری متفاوت است.)
- مدرک تحصیلی
- رزومه و سوابق کاری و مدیریتی
- سن (در برخی از کشورها قانون محدودیت سنی وجود دارد.)
- خرید حداقل ۵۰ درصد از سهام
- گردش حساب، تمکن مالی و بررسی گردش مالی متقاضی
اخذ تابعیت از طریق خرید ملک
برای اخذ تابعیت و شهروندی به روش خرید ملک، سرمایه‌گذاران و متقاضیان خارجی باید در بخش املاک و مستغلات سرمایه‌گذاری کنند.
برای مثال ترکیه مجموعه گسترده‌ای از اقامتگاه‌های راحت و ویلاهای ساحلی لوکس با هزینه‌های مناسب برای هر بودجه‌ای در شهر‌های مختلف دارد و متقاضیان اخذ تابعیت و شهروندی می‌توانند از طریق خرید آن‌ها به‌سرعت شهروندی این کشور را به دست آورند. سرمایه‌گذاران خارجی ممکن است از این املاک درآمدی هم به دست آورند یا پس از یک دوره محدودیت سه ساله، آن‌ها را بفروشند.
ساده‌ترین و سریع‌ترین گزینه این است که با خرید ملکی به‌ارزش ۴۰۰ هزار دلار، شهروند ترکیه شوید. کسانی که با حداقل ۴۰۰ هزار دلار مسکن، ملک اداری، ویلا یا موارد مشابه را خریداری کرده‌اند، می‌توانند با مراجعه به اداره کل ثبت اسناد و املاک، روند درخواست خود برای اخذ تابعیت و شهروندی را آغاز کنند. اسناد درخواستی از سوی نهادهای دولتی باید مطابق قانون تنظیم شوند. پس از درخواست در اداره کل ثبت اسناد و املاک و کاداستر، ارزیابان املاک و مستغلات بررسی می‌کنند که ارزش ملک خریداری‌شده ۴۰۰ هزار دلار است یا خیر. متقاضی باید ملک را حداقل به‌مدت سه سال نگه دارد.
اخذ تابعیت و شهروندی از طریق خرید ملک و شرایط آن در هر کشوری متفاوت است. برای مثال برای دریافت اقامت در کشور اسپانیا از طریق خرید ملک باید حداقل ۵۰۰ هزار یورو، در پرتغال ۳۵۰ هزار یورو و در یونان ۲۵۰ هزار یورو هزینه کنید. در برخی از کشورها مثل کانادا خرید ملک باعث دریافت اقامت نمی‌شود.
بهترین کشورها برای خرید ملک و دریافت تابعیت و شهروندی عبارت‌اند از: ترکیه، گرانادا، جمهوری مالت، آلبانی، برزیل، گرجستان، مونته نگرو و قبرس. شما با خرید ملک در این کشورها به‌سرعت و با کمترین هزینه نسبت به دیگر کشورها می‌توانید تابعیت و شهروندی را به دست آورید.
علاوه بر قیمت ملک باید به مزایا و قوانین حاکم بر کشور مقصد نیز توجه کنید؛ برای مثال دریافت اقامت از کشورهایی پیشرفته خیلی بهتر از دریافت شهروندی از کشورهای توسعه‌نیافته است.
مدارک موردنیاز برای خرید ملک جهت اخذ تابعیت و شهروندی
- رسید‌های خرید و پرداخت
- گواهی پایان کار ساختمان
- گواهی سکونت
- نامه تملک
- سند فروش
تفاوت بین شهروندی و اقامت دائم
اصطلاحات مقیم دائم و شهروند اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته می‌شوند. مقیم دائم قانونی کسی است که به او حق زندگی برای مدت نامحدود در کشوری داده شده است. او یک کارت شناسایی عکس‌دار دارد که وضعیتش را نشان می‌دهد. با اقامت دائم شخص حق کار در آن کشور را دارد و اعضای نزدیک خانواده (همسر و فرزندان مجرد) می‌توانند به او بپیوندند.
اعضای خانواده به‌عنوان بستگان ترجیحی در نظر گرفته می‌شوند و این یعنی اینکه تنها تعداد محدودی ویزای مهاجرت در سال برای چنین افرادی در دسترس است و اغلب یک لیست انتظار ایجاد می‌شود (بر اساس تاریخ اولویت). این احتمال وجود دارد که بستگان فرد مقیم سال‌ها در این لیست انتظار بمانند. البته زمان انتظار در سال‌های اخیر کمتر شده است.
درست است که شهروند و مقیم هر دو از حق و حقوقی برای زندگی قانونی در کشوری بهره می‌برند اما از نظر وضعیت مهاجرت، توانایی درخواست برای مهاجرت سایر اعضای خانواده و اخراج، تفاوت بسیاری دارند و به همین دلیل بیشتر مهاجران برای اخذ تابعیت و شهروندی اقدام می‌کنند تا از امنیت شغلی بیشتری برخوردار باشند. از مهمترین تفاوت‌ها بین شهروند و مقیم دائم میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- شهروند حق داشتن پاسپورت، حق رأی و شرکت در فعالیت‌های سیاسی را دارد؛ در حالی که مقیم این حقوق را ندارد.
- اقامت دائم را میتوان لغو کرد و معمولاً برای یک دوره خاص در کشور موردنیاز است. کارت اقامت تمدید می‌شود.
- در شهروندی، تابعیت به فرزندان منتقل می‌شود. این در حالی است که در اقامت دائم دریافت تابعیت به شرایط و صلاحیت فرزندان بستگی دارد.
مزایای اخذ تابعیت و شهروندی
- محافظت در برابر تغییرات قوانین مهاجرت
- به‌عنوان شهروند شناخته شدن و ممنوعیت اخراج
- رأی دادن در انتخابات و مشارکت در امور سیاسی
- کار، تحصیل و زندگی در کشور مقصد
- جلوگیری از تبعید شدن
- امکان سفر کردن به کشورهای مختلف
- شرکت در مشاغل دولتی و سیاسی آن کشور (شهروند می‌تواند در مناصب دولتی کاندیدا شود.)
- داشتن تابعیت مادام‌العمر
- امکان انتقال تابعیت به فرزندی که پس از شهروند شدن به دنیا بیاید و همچنین به کودکی که به فرزندی پذیرفته شده است.
- استفاده از خدمات آموزشی
- استفاده از خدمات درمانی
- استفاده از مزایای عمومی مثل کوپن غذا، کمک عمومی و درآمد امنیتی تکمیلی
- استفاده از حقوق قانونی و اجتماعی
- اخذ پاسپورت
